دوران قاعدگی یکی از مهم‌ترین دوران زندگی زنان است. رعایت بهداشت قاعدگی از اصولی است که دختران زنان برای حفظ سلامتی خود باید به آن توجه داشته باشند. زیرا عدم مراقبت پریودی زمینه را برای انواع بیماری‌ها فراهم می‌کند.با توجه به ضرورت این موضوع، این مقاله را به بررسی نکات مهم مراقبت و بهداشت پریودی اختصاص داده‌ایم.
اهمیت سلامت جنسی
زنان به علت بر دوش داشتن مسئولیت مادری از ابتدای خلقت، ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی در ساختمان بدنی خود دارند. از این رو از همان دوران جنینی، تدابیر بسیاری جهت حفظ و نگهداری فرزندان در بدن زنان شکل می‌گیرد. در سن بلوغ به‌علت نزدیک شدن به دوران باروری، تغییرات مهمی در تخمدان‌ها و رحم ایجاد می‌شود. یکی از این تغییرات، پدیده‌ی قاعدگی است.
قاعدگی چیست؟
قاعدگی یا عادت ماهانه به سیکل بیست و هشت روزه‌ای اطلاق می‌شود که در طی آن دیواره‌های رحم در صورت عدم باروری تخریب می‌شود. رحم دختران و زنان با تجربه‌ی این اتفاق به‌طور ماهانه آماده‌ی پذیرایی از جنین در ماه‌های بعد می‌شود. تخریب دیواره‌های رحم با خونریزی قاعدگی همراه است که ۳ الی ۷ روز ادامه دارد.
با دانستن همه چیز در مورد پریودی و رعایت بهداشت قاعدگی می‌توان تجربه‌ی موفقی را از این دوره پشت سر گذاشت. در صورت عدم مراقبت و رعایت بهداشت پریودی، امکان ایجاد مشکلات فراوان در ماه‌های بعد بسیار زیاد خواهد شد.
مراقبت پریودی چیست؟
رعایت نکات بهداشتی در پریودی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. جهت این مراقبت می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
تغذیه در دوران پریودی
تغذیه‌ی مناسب مهم‌ترین عامل برای درمان دردهای پریودی و تعادل چرخه‌ی عادت ماهانه به‌شمار می‌آید. راهکار‌های تغذیه‌ای زیر در مدیریت این زمان، کاهش درد و نوسانات خلقی کمک موثری است:
- از سبزیجات و میوه‌های تازه‌ی سرشار از فیبر و مواد معدنی استفاده کنید.
- از ماهی سالمون و دانه‌های روغنی حاوی امگا ۳ که به کاهش دردهای عضلانی کمک می‌کند استفاده کنید.
- مواد غذایی آهن‌دار مانند شکلات تلخ، اسفناج، تخم‌مرغ و عدس استفاده کنید تا به رفع کم‌خونی کمک کنند.
- اگر به کم خونی قاعدگی مبتلاء هستید از زردچوبه یا آب هویج استفاده کنید. در دوره‌ی پریود باید خونریزی به‌صورت متعادل صورت بگیرد.
- در دوران پریود آب زیادی بنوشید و از دم‌نوش‌های گیاهی که مسکن هستند، استفاده کنید.
- از غذا‌های دارای کافئین استفاده نکنید.
- مصرف غذا‌های فست‌فود را کاملاً کنار بگذارید.
- مصرف الکل، آبنبات، تنقلات و غذا‌های تند مشکلات پریود را افزایش می‌دهند.
- مصرف نمک را تا می‌توانید کاهش دهید.
دقت کنید که در این دوران باید مصرف غذا‌های نفاخ را به حداقل برسانید. از طرفی بهتر است که نوشیدنی‌های گرم را جای‌گزین نوشیدنی‌های سرد کنید.
لباس‌زیر مناسب دوران پریود
در دوره‌ی قاعدگی استفاده از لباس‌زیر‌های معمولی به‌ویژه برای خانم‌هایی که مجبور به کار در محیط خارج از خانه هستند، مناسب نیست. از این رو امروزه نوعی لباس‌زیر مخصوص دوران قاعدگی به نام شورتکس (Thinx) وجود دارد . این لباس زیر با طراحی درست و استفاده از یک قسمت غیر قابل نفوذ، از نشت خون به بیرون از لباس زیر جلوگیری می‌کند.
حمام پریودی
برخلاف عقیده‌ی پیشینیان ما، در دوره‌ی عادت ماهانه استحمام از اولویت‌های بهداشتی است. امروزه حمام‌های داخل منازل امکان شست شوی بدن و به‌خصوص شستشو‌ی ناحیه‌ی تناسلی را به‌طریقه‌ی بهداشتی فراهم کرده است. حمام کردن در این دوره باید به‌صورت ایستاده انجام شود. دوش گرفتن منظم سبب آرامش و تسکین درد می‌شود.
ورزش پریودی
بسیاری از خانم‌ها فکر می‌کنند که در دوران قاعدگی نباید ورزش کنند. ورزش‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- ورزش‌های حرفه‌ای و سنگین: ورزش شدید و تغذیه‌ی نامناسب تاثیر زیادی بر چرخه‌ی تخمک‌گذاری دارد و سبب تاخیر در این چرخه می‌شود. حتی در بسیاری از موارد دخترانی که تمرین‌های شدید ورزشی توام با تغذیه‌ی نامناسب داشته‌اند، توانسته‌اند این چرخه را تا پانزده سالگی به‌تاخیر بیندازند. تحقیقات نشان داده است استرس ناشی از تمرینات و رقابت‌های ورزشی سبب عدم تعادل در ترشح بعضی هورمون‌ها و همین امر باعث تاثیرات منفی بر چرخه‌ی قاعدگی می‌شود.
- ورزش‌های سبک: در این دوران ورزش‌هایی مانند یوگا و انجام حرکات کششی سبک، سبب کاهش دردهای قاعدگی و بهبود خستگی پریودی می‌شود.
ورزش یکی از روش‌های به تعادل رساندن فیزیک بدن و روح آدمی به‌شمار می‌آید. با انتخاب ورزش مناسب می‌توان بر بسیاری از مشکلات جسمی و روحی فائق آمد.
نوار بهداشتی و پریود
نوار یا پد بهداشتی یک پد جاذب است که در طول مدت قاعدگی روی لباس زیر قرار داده می‌شود تا ضمن جذب خون قاعدگی از ایجاد تحریکات پوستی جلوگیری کند.
از آن جا که نوار‌های بهداشتی با ضخامت، قدرت جذب و طول‌های متفاوت به بازار عرضه می‌شوند، خانم‌ها می‌توانند با توجه به نیاز خود، از نوار بهداشتی مناسب استفاده کنند. از هر نوع نوار بهداشتی مشبک، پنبه‌ای یا تامپون که استفاده می‌کنید حتماً باید آن را به‌طور مرتب عوض نمایید.
رابطه‌ی جنسی در دوران پریود
همه‌ی ادیان الهی و دانش امروزی، رابطه‌ی جنسی در دوران پریود را کاری اشتباه می‌دانند. داشتن رابطه‌ی کامل جنسی در این دوران بسیار مضر است. از مضرات این کار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
امکان ایجاد عفونت و بوی بد واژن
امکان ایجاد عفونت یکی از مهم‌ترین مواردی است که ممکن است بر اثر رابطه‌ی جنسی در دوران پریود رخ دهد. از طرفی امکان انتقال بیماری‌های مقاربتی نیز در این دوران بیشتر خواهد بود و احتمال در خطر افتادن سلامتی دستگاه تناسلی و آلوده شدن لوله‌های فالوپ (لوله‌های تخمدان) در زنان و احتمال ایجاد ناباروری وجود دارد.
افزایش خون قاعدگی در اثر پارگی رگ‌های خونی رحم
یکی دیگر از عوارض ناشی از رابطه‌ی جنسی در دوران عادت ماهیانه، افزایش خون قاعدگی است.
کاهش میل جنسی مرد
کاهش میل جنسی مرد بر اثر رابطه‌ی جنسی در دوران پریود ممکن است به‌دلیل مشاهده‌ی خون، احساس بوی ناخوشایند ناشی از ترشحات و وضعیت نامساعد جسمی و روانی در زنان باشد. بیشترین خطر در اثر عفونت رحم امکان نابارور شدن است. نزدیکی در دوران قاعدگی خطرناک اما ارگاسم بدون دخول بلامانع است.
درمان دردهای پریودی
اگرچه به‌هم‌ریختگی‌های روحی و روانی یک بعد از دوران قاعدگی است، احساس درد و ضعف ناشی از خونریزی بعد دیگر آن است. معمولاً اگر درد خفیف باشد، می‌توان با استراحت یا مصرف نوشیدنی‌های گرم آن را بهبود بخشید. اما در مواردی که درد، شدید است لازم است که درمان‌های مکمل انجام شود. در ادامه به بررسی درمان دردهای پریودی می‌پردازیم.
پریود و درمان دارویی
درد پریود برای بسیاری از خانم‌ها دردی شدید و غیر قابل تحمل است. معمولاً برای مقابله با درد اولین راهی که به ذهن هر فردی می‌رسد مصرف مسکن‌ها به‌صورت خودسرانه است. باید دقت کنید که مصرف بدون تجویز پزشک مسکن‌ها در بسیاری از موارد سبب حاد‌تر شدن مشکل می‌شود. راهکار‌های زیر می‌تواند درد قاعدگی را کاهش دهد:
- استفاده از قرص ایپوبروفن تحت نظر پزشک سبب کاهش التهاب می‌شود.
- مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین B1،B6 ، E و مصرف قرص‌های حاوی کلسیم و منیزیم در پیش‌گیری از انقباضات موثر است.
باز هم تاکید می‌کنیم که هیچ قرصی را نباید بدون مشورت با پزشک، بررسی تداخلات دارویی و موارد منع مصرف و هشدار مورد استفاده قرار دهید.
پریود و طب سنتی
درد قاعدگی از درد‌هایی است که در ناحیه‌ی پایینی شکم بسیاری از خانم‌ها، کمی قبل یا در طول دوران قاعدگی، ایجاد می‌شود. گاهی این درد بسیار شدید و در بسیاری از موارد با تهوع، اسهال و سردرد شدید همراه است. برای درمان دردهای پریودی و خونریزی شدید می‌توان درمان‌های سنتی زیر را پیشنهاد کرد:
- طب سوزنی: این روش برای کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- استفاده از داروهای گیاهی: گیاهانی نظیر رازیانه، چای بابونه، دارچین، زنجبیل، پیکتوژل یا کاج دریایی و شود می‌توانند در درمان دردهای قاعدگی موثر باشند.
- درمان با فشار: در این روش در طب سنتی چینی، نقاط خاصی از بدن به‌وسیله‌ی ماساژ با دست، تحریک می‌شوند. تحریک این نقاط با کاهش استرس و درد همراه است.
درمان‌های سنتی بدون استفاده از داروهای شیمیایی صورت می‌گیرد. از این رو استفاده از این روش‌ها در مقایسه با روش‌های دارویی، بیشتر توصیه می‌شود.
پریود و درمان‌های جدید‌تر
در روش‌های جدید‌تر از طریق تحریک فیزیکی سلول‌های بدن، آن‌ها را وادار به تولید ترکیبات ضد درد می‌کنند. در تحریک الکتریکی عصب از طریق بافت پوست، به‌وسیله‌ی تماس الکترود با سطح پوست و با فرستادن سیگنال‌های الکتریکی به اعصاب موجود در آن ناحیه، سلول‌ها تحریک و با تحریک این سلول‌ها به‌طور طبیعی ترکیبات ضد درد تولید می‌شوند.
پریود و سفر
سفر در دوره‌ی پریود یکی از مشکلات بزرگ زنان و دختران است. به‌ویژه این مشکل وقتی بزرگ‌تر می‌شود که آنان تصمیم به سفر‌های زیارتی داشته باشند زیرا زنان در ایام عادت ماهانه امکان حضور در حرم و مکان‌های مقدس را ندارند. یکی از راهکار‌های مقابله با این مشکل به تعویق انداختن پریود است. امروزه می‌توان با روش‌های دارویی، سنتی و به‌ویژه استفاده از قرص‌های حاوی هورمون، پریود را به تعویق انداخت. به‌طور کلی رعایت بهداشت جنسی سفر یک ضرورت است.
سخن آخر:
در دوران عادت ماهیانه زنان از نظر روحی و جسمی دچار تغییراتی می‌شوند. توجه به نکاتی که منجر می‌شود زنان بتوانند، این دوران را به سلامت سپری کنند، بهداشت قاعدگی نامیده می‌شود.
مراقبت پریودی فقط منحصراً به‌معنای شست‌و‌شو یا پرهیز از رابطه‌ی جنسی برای کاهش ابتلاء به بیماری های مقاربتی نیست. در دوره‌ی پریود لازم است که تغذیه، خواب، استحمام و سایر موارد به‌درستی انجام شود و از طرف دیگر بهداشت روانی نیز مد نظر قرار گیرد. آگاهی از نکات مرتبط با مراقبت و بهداشت پریودی بسیار ضروری است.